فرهنگ داده محوری به عنوان یک مزیت رقابتی برای سازمان‌ها

در مواجه با حجم انبود داده که به عنوان بیگ‌دیتا شناخته می‌شود، بسیاری از شرکت‌ها برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و بهبود عملکرد خود به تحلیل داده‌ها تکیه می‌کنند. شرکتی که توسط داده‌ها هدایت می‌شود را شرکت داده محور می‌نامند. اصطلاح داده محور بودن در کسب و کار به این معنی است که یک سازمان با تکیه بر تحلیل داده‌های موجود خود، از آن‌ها در جهت اطلاع رسانی و آگاهی، بهبود فرایندها و تصمیم‌گیری و حتی بهبود مدل‌های درآمدی خود بهره می‌گیرد.

حال مزیت یک شرکت داده محور چیست و چگونه می‌توان آن را پیاده‌سازی کرد؟

همان طور که اشاره کردیم اصطلاح داده محور به هر سازمانی اشاره دارد که بر داده‌ها متمرکز است. یک شرکت داده محور از تکنولوژی‌های تحلیل داده برای هدایت تصمیمات استراتژیک خود بهره می گیرد و تصمیم گیری ها، براساس داده‌ها انجام می گیرد نه براساس شهود و تجربه و احساسات.

با داده محور شدن یک سازمان، تمامی داده‌ها، در یک پایگاه داده به صورت متمرکز در دسترس تصمیم گیرندگان قرار می‌گیرد. این امر به سازمان ها کمک می‌کند تا از داده‌های درست در زمان درست و به موقع برای تصمیم گیری‌ها استفاده کنند.

در عصر تحول دیجیتال، شرکت‌ها در حال جمع‌آوری داده‌ها از اشیا متصل(connected)، شبکه‌های اجتماعی و وبسایت‌ها هستند. تحلیل این داده‌ها بینش عمیقی را در زمینه رفتار مشتری، ترندهای بازار و  رقبا فراهم می‌کند و این امکان را در اختیار آن ها قرار داده تا بتوانند رفتار مشتریان را در جهت بهبود وفاداری مشتری و تجربه مشتری، پیش‌بینی کنند. همچنین در این دوران، تجزیه و تحلیل داده‌ها درحال تبدیل شدن به یک هرم رشد برای بخش‌های کلیدی کسب و کار مانند بخش های بازاریابی، منابع انسانی، مالی و لجستیک شده است.

برای مثال در بخش بازاریابی، پردازش داده‌ها، سرعت تصمیم‌گیری را افزایش داده و همین امر سبب شده تا زمان صرفه جویی شده برای کارهای ارزشمندتری مانند مدیریت ارتباط با مشتری، دانش مشتری و ارزیابی‌های گوناگون در جهت بهبود محصولات و خدمات صرف شود.

بخش منابع‌انسانی نیز از اتخاذ رویکرد داده محوری سود می‌برد. این رویکرد به بهینه سازی فرایندهای استخدام و کاریابی کمک می‌کند. به علاوه این رویکرد سبب کاهش هزینه‌های فرایند استخدام و همچنین بهبود تجربه کارمندان و افزایش بهره‌وری آن‌ها شده است.

اما برای داشتن یک سازمان داده محور ابتدا باید فرهنگ داده محوری را در سازمان ایجاد و  تقویت کرد.

حال با این سوال مواجه می شویم که چگونه فرهنگ داده محور بودن را در سازمان نهادینه کنیم؟

نظرسنجی انجام شده توسط   EY report نشان می‌دهد که 81 درصد از شرکت‌ها با این جمله که «داده ها باید در قلب تصمیم‌گیری‌ها باشند» موافق هستن، اما تنها 31درصد از شرکت‌ها به طور قابل توجهی فرایند کسب و کار خود را در جهت داده محور بودن، بازمهندسی کرده‌اند. (A report in collaboration with Nimbus Ninety, EY report)

خب همان طور که می‌دانیم به کارگیری فرهنگ داده محوری در سازمان سبب ایجاد تغییرات بزرگی خواهد شد. چون فرایند تبدیل شدن به یک سازمان داده محور با پیچیدگی هایی روبه روست، موفق شدن در این امر، مستلزم این است که همه کارمندان یک سازمان در قلب سازماندهی مجدد کسب و کار بوده، در این امر مشارکت داشته باشند و از اهمیت و ضرورت این کار آگاهی کامل داشته باشند. در سمت مدیریت نیز وجود تصمیم گیرندگانی که بتوانند به درستی داده‌ها را تحلیل و تفسیر کنند الزامی است. همچنین بدیهی است که شرکت باید تمام ابزارها و افراد مناسب برای گذار از این مرحله را در اختیار داشته باشد. برای مثال وجود تخصص‌هایی مانند علم داده در شرکت الزامی است.

اما مولفه های متعددی وجود دارد که به فرهنگ داده محوری در یک سازمان کمک می کند:

بلوغ داده ها

بلوغ داده ها به این موضوع اشاره دارد که در طول زمان داده‌ها چگونه ذخیره و بازیابی شوند تا این فرایند بهبود یابد؟ اکثر سازمان‌هایی که نقش (chief data officer)CDO  آنها به خوبی مشخص شده است؛ در حال دستیابی به سطوح بالایی از بلوغ داده‌ها هستند.

رهبری داده

رهبری داده به این معنی است که مدیران و رهبران یک سازمان از دقت و صحت ذخیره سازی و نگه داری داده ها اطمینان حاصل کنند. همچنین اهمیت و ضرورت داده ها و اطلاعات را برای کمک به تیم در تصمیم گیری های دقیق و درست را در نظر بگیرند. رهبران همچنین با هدایت فرهنگ تصمیم گیری براساس اطلاعات موجود، اهمیت و ارزش این مطلب را دوچندان میکنند. یک رهبر مبتنی بر داده؛ داده‌ها را به عنوان یک دارایی استراتژیک می‌بیند و فکر کردن و عمل کردن بر اساس داده‌ها را در اولویت اصلی استراتژیک خود قرار می‌دهد.

سواد داده

سواد داده به این مفهوم اشاره دارد که اطلاعاتی که یک شرکت ذخیره می کند برای همه افراد قابل دسترسی، قابل خواندن و قابل استفاده باشد.  همان طور که میدانیم ذخیره سازی داده ها در فرمت های ساختاریافته به این امر کمک می کند. بخش مهمی از این بخش به آموزش کارمندان و چگونگی درک و استفاده از داده ها مربوط می شود تا آنها بتوانند به درستی تصمیم گیری کرده و اطلاعات را به طور موثرتری ارزیابی کنند.

اما برای تبدیل شدن به یک سازمان داده محور بهتر است که مراحل زیر را طی کنید:

روی زیرساخت داده سرمایه گذاری کنید

با توسعه سیستم هایی برای پشتیبانی از جمع آوری، ذخیره سازی و تحلیل داده ها شروع کنید. تعیین کنید که چه مقدار فضا برای مدیریت داده ها برای یک سازمان با اندازه ی خود نیاز دارید. خب این موارد با همکاری بخش فناوری اطلاعات سازمان شما جهت ایجاد پایگاه داده، نصب نرم افزارهایی برای گزارش از داده ها و تحلیل و مدلسازی داده،  میسر خواهد شد

افراد را برای جمع آوری کامل داده ها تشویق کنید

با مدیران خود درمورد اهمیت جمع آوری سوابق داده ها صحبت کنید. همچنین با اعضای تیم خود در این باره صحبت کنید تا طبق یک استاندارد مشخص و به صورت گزارشات ماهانه یا فصلی، هر بخش خلاصه داده ها را با شاخص های کلیدی عملکرد در یک پایگاه داده مشترک بارگذاری کنند.

کیفیت داده ها را افزایش دهید

کیفیت داده‌ها مساله ی مهمی است. اگر داده های شما بی کیفیت باشند، تصمیمات برگرفته از آنها هم بی‌کیفیت خواهند بود. دستیابی به داده‌های با کیفیت، یک گام مهم و اساسی در جهت ایجاد یک کسب و کار داده محور است. در مورد افزایش کیفیت داده، در مقالات بعدی صحبت خواهد شد، اما به طور خلاصه باید بدانید که برای دستیابی به چنین مساله‌ای نیاز به شناخت کسب و کار، شناخت و درک تصمیمات و تعریف معیارها و شاخص‌های کمی و کیفی به منظور ارزیابی خواهید داشت.

به کارکنان خود آموزش دهید

با آموزش به تیم خود در مورد نحوه تفسیر گزارش ها و مدل های داده، افراد را تشویق کنید تا با اطلاعات موجود درگیر شوند. جلسات آموزشی رسمی در زمینه سواد داده و تجزیه و تحلیل اطلاعات را برنامه ریزی یا پیشنهاد دهید.

قوانینی در رابطه با حاکمیت داده ها تنظیم کنید

قوانینی را در رابطه با سطح دسترسی افراد به پایگاه داده تنظیم کنید. ضروری است که تعادلی را بین دسترسی به داده ها برای همه افراد شرکت و حفظ امنیت اطلاعات ایجاد کنید. با بخش فناوری اطلاعات سازمان خود در مورد ایجاد حساب هایی با مجوزهای خاص برای افراد در سطوح مختلف ایجاد کنید.

نویسنده: فاطمه چلونگر

منابع:

https://www.ipag.edu/en/blog/what-data-driven-approach#:~:text=The%20term%20data%20driven%20describes,experience%20or%20the%20external%20environment.

https://www.walkme.com/glossary/data-driven/

https://cognopia.com/data-driven-business-the-ultimate-guide/

https://www.indeed.com/career-advice/career-development/data-driven-culture#:~:text=A%20data%2Ddriven%20culture%20is%20one%20where%20the%20workforce%20uses,processes%20and%20accomplish%20their%20tasks.